Гэты год я сустрэў супрацоўнікам Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі. Адпаведна да ліку маіх актыўнасцяў дадалася яшчэ нязвыклая роля папулярызатара генеалогіі і заадно ўласнай установы ў сценах гэтай установы. На старым месцы ў НГАБ мне таксама аказвалі спрыянне, напрыклад, прадастаўленнем месца для лекцый ШПГ у чытальным зале, але там я праяўляў ініцыятыву. Тут ініцыятыва ідзе ад амбіцыйнага начальства, у прыватнасці новапрызначанага дырэктара. Так, пры Радзе маладых вучоных у мінулым годзе арганізавана Акадэмія маладых генеалогаў, якую я мушу ўзначальваць, хаця мне ўжо 36 гадоў, а маладыя ў нас да 35-ці. Аднак кіраўнік можа быць і немаладым вучоным. Адпаведна, мною распланавана праграма дзейнасці Акадэміі на бліжэйшых паўтары гады, якая складаецца з офлайн-курса штомесячных лекцый па генеалогіі. Лекцый запланавана 18 па розных напрамках генеалагічных актыўнасцяў (курс ужо апрабаваны ў праекце ШПГ і яшчэ будзе ўдасканальвацца).
Continue reading Генеалогія Беларусі: вытрымкі з дзённіка за студзень 2023Tag Archives: Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі
Генеалогія Беларусі: вынікі 2022 году
2022 год выявіўся для генеалогіі Беларусі поўным выклікаў, галоўным чынам, на фоне абвастрэння геапалітычных працэсаў у рэгіёне Ўсходняй Еўропы. Ваенна-палітычныя падзеі на ўсходзе Украіны паспрыялі заўважнай радыкалізацыі асобных замежных прадстаўнікоў беларускага генеалагічнага сегменту, расколу і чысткам у межах тэматычных груп у сацыяльных сетках.
За два апошнія гады задачай супольнасці генеалогаў Беларусі з’яўляецца працяг тых актыўнасцей, якія распачаліся раней. Аднак працягваюцца яны з улікам бягучай грамадска-палітычнай сітуацыі.
Метрычныя кнігі аб шлюбе па мінскіх цэрквах за 1860-1865 гг. (пералік жаніхоў)
Публікацыя складзена на падставе матэрыялаў Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі, выкарыстаных у кантэксце падрыхтоўкі аўтара да канферэнцыі “Мінск і мінчане: 10 вякоў гісторыі”. Праналізаваны метрычныя кнігі аб шлюбе ў дачыненні да дзьвюх мінскіх цэркваў перыяду 1860-1865 гг.: Мінскага кафедральнага Свята-Духава Пятра-Паўлаўскага сабору і Мінскага гарадскога Кацярынінскага сабору. Усяго зафіксаваны 501 запіс аб шлюбе. Аналітыка пытання будзе прыведзена ў артыкуле да матэрыялаў канферэнцыі, а пералік прозвішчаў размяшчаецца тут.
Ніжэй прыводзіцца спіс жаніхоў з пазнакамі ўзросту, статуса, месца пражывання, нумару асабістага шлюбу, веравызання. Але не пазначаюцца: дата шлюба, яго нумар, нявеста, храм як месца шлюбу, апускаюцца спасылкі на крыніцы. Уся гэтая інфармацыя ў аўтара.
Спіс гартаецца як зверху ўніз, так і злева направа.
Прозвішчы каталікоў Расоншчыны паводле метрычных кніг Гарбачэўска-Абітоцкай парафіі аб хросце за 1824-1864 гг.
На старонках метрычных кніг Гарбачэўскай (Гарбачэўска-Абітоцкай) парафіі аб хросце згадваюцца прадстаўнікі 308 прозвішчаў, чые носьбіты хрысцілі сваіх дзяцей у адзначанай парафіі (спіс прадстаўлены ніжэй).
Continue reading Прозвішчы каталікоў Расоншчыны паводле метрычных кніг Гарбачэўска-Абітоцкай парафіі аб хросце за 1824-1864 гг.Лёс сям’і ў гісторыі краіны. Вернікоўскія і Багдановічы
15 мая 2022 года ў Літаратурным музеі Максіма Багдановіча адбылася імпрэза “Вернікоўскія. Лёс сям’і ў гісторыі краіны” з удзелам Алены Кароўчанка, вядомага ў Беларусі і за яе межамі спецыяліста ў галіне генеалогіі і прадстаўніцы слыннага роду Вернікоўскіх (па жаночай лініі). Мерапрыемства праводзілася ў межах рэспубліканскай акцыі “Лёс маёй сям’і ў гісторыі краіны” і прымеркавана да Міжнароднага дня сем’яў (англ. International Day of Families), які традыцыйна ва ўсім свеце адзначаецца 15 мая. Свята абвешчана 20 верасня 1993 года на пасяджэнні Генеральнай асамблеі ААН, мае на мэце прыцягненне ўвагі грамадскасці да шматлікіх праблем сям’і.
Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Лунінецкі раён (канец XVIII – першая палова ХХ ст.)
Лунінецкі раён размешчаны ў цэнтры Беларускага Палесся, на яго поўдні працякае рака Прыпяць. Адзін з чатырох раёнаў Брэсцкай вобласці, якія найбольш пацярпелі ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС у 1986 г. У 1795–1921 гг. заходняя і цэнтральная частка раёна належыла да Пінскага павета Мінскай губерні Расійскай імперыі, паўночная і ўсходняя – да Мазырскага павета той жа губерні, у 1921–1939 гг. уся тэрыторыя ўваходзіла ў склад Лунінецкага павета Палескага ваяводства Польскай Рэспублікі.
Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Бешанковіцкі раён (канец XVIII – першая палова ХХ ст.)
Бешанковіцкі раён размешчаны на пераважна раўніннай тэрыторыі ў басейне ракі Заходняя Дзвіна, на поўдзень ад яе. Буйнейшымі прырэчнымі мястэчкамі на гандлёвым шляху паміж Віцебскам і Полацкам з’яўляліся Астроўна, Бешанковічы і Вула. На 2009 г. яго насельніцтва налічвала 18 516 чал., (у раённым цэнтры Бешанковічах на 01.01.2022 пражывала 6 909 чал.). Паслярэвалюцыйная гісторыя раёна пачынаецца ў 1924 годзе, калі на яго тэрыторыі былі створаны асобна Віцебскі, Бешанковіцкі, Сіроцінскі, Ульскі і Чашніцкі раёны. Апошняй значнай адміністрацыйнай зменай у адносінах да яго тэрыторыі стала перадача Каўлякоўскага сельсавета ў склад Шумілінскага раёна, якая адбылася 18 ліпеня 1985 г.
Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Баранавіцкі раён (сярэдзіна XVIII – першая палова ХХ ст.)
Баранавіцкі раён размешчаны на пераважна раўніннай тэрыторыі ў басейне ракі Нёман. Знаходжанне на старадаўнім шляху зносін выявілася значным фактарам для пракладання тут чыгункі ў 1870-я гг., што паспрыяла стварэнню буйнога гандлёва-транспартнага вузла. Зліццё ў канцы ХІХ ст. мястэчак Старыя Баранавічы (Развадова) і Новыя Баранавічы прывяло да ўзнікнення новага населенага пункта Баранавічы (горад з 1919 г.). У 1795–1921 гг. усходняя частка раёна належыла да Навагрудскага павета Мінскай губерні Расійскай імперыі, а заходняя – да Слонімскага павета Гродзенскай губерні, у 1921–1940 гг. уваходзіла ў склад Баранавіцкага, Слонімскага і Навагрудскага паветаў Навагрудскага ваяводства Польскай Рэспублікі.
Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Шаркаўшчынскі раён (канец XVIII – першая палова ХХ ст.)
Шаркаўшчынскі раён размешчаны ў межах Дзісненскай нізіны, на месцы дагістарычнага Дзісненска-Полацкага прыледавіковага вадаёма. Тэрыторыя раёна шырока задзейнічана ў сельскагаспадарчым выкарыстанні, за выключэннем асобных лясных і балотных масіваў на захадзе, усходзе і поўначы раёна.
Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Навагрудскі раён (сярэдзіна XVIII – першая палова ХХ ст.)
Навагрудскі раён размешчаны на Навагрудскім узвышшы, літаральна ў самым сэрцы Панямоння. Менавіта тут, вакол вялікакняжацкай рэзідэнцыі ў Наваградку, у сярэдзіне ХІІІ ст. адбывалася паспяховае станаўленне Вялікага Княства Літоўскага. На працягу стагоддзяў Наваградак заставаўся адным з найбольш значных і буйных гарадоў Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай (у 1506–1795 гг. з’яўляўся цэнтрам Новагародскага ваяводства). У 1795–1921 гг. Навагрудскі павет уваходзіў у склад Мінскай губерні Расійскай імперыі, у 1921–1940 гг. у склад Навагрудскага павета Навагрудскага ваяводства Польскай Рэспублікі.
