15 верасня 2017 на базе культурніцкай прасторы “Сталоўка XYZ” адбылася прэзентацыя праекта “Веха”, які займаецца рэстаўрацыяй фотаздымкаў, упарадкаваннем сямейнага архіва і распрацоўкай у выглядзе фотаальбома храналогіі сямейнай гісторыі. Дадзеная ініцыятыва накіравана на ўзмацненне сямейных узаемасувязяў і захаванне культурнай спадчыны.
(Фота з архіва Сяргея Міскевіча)
У першай частцы куратар праекта Леся Пчолка распавядала пра ўмовы захавання дакументаў і ўласна пра праект “Веха”.
Умовамі захавання фотадакументаў адзначаны наступныя:
1) Арыгіналы фотаздымкаў нельга захоўваць у адкрытым выглядзе, бо гэта спрыяе разбурэнню пад уплывам знешніх умоў.
2) Арыгіналы фотаздымкаў варта захоўваць у картонных скрынях, у шафах, пазбавіўшы металічных дэталяў.
3) У выпадку фізічнага пашкоджання фатаграфіі нельга склейваць скотчам і іншымі клейкімі рэчывамі, а лепей перадаць на рэстаўрацыю да спецыяліста, які з дапамогай безкіслотнага матэрыялу аднаўляе фотаздымак.
4) Праца з архівамі павінна ажыццяўляцца ў пальчатках, бо пот і тлушч могуць паўплываць на якасць сканавання і стан захаванасці фотадакументаў.
5) Нельга выкарыстоўваць альбомы з пласцікавымі магнітнымі старонкамі, якія маюцца цяпер у кожнай фоталабараторыі. 15-20 год хапае для пагаршэння якасці фотаздымкаў.
6) Варта выкарыстоўваць майларавыя альбомы з безкіслотнымі старонкамі.
7) Неабходна падпісаць кожны фотаздымак сямейнага архіва, бо ў выніку смерці тых людзей, якія адны ведаюць хто змешчаны на ім, карыснасць такога матэрыялу робіцца для нас нязначнай.
У паведамленні быў зроблены акцэнт на асноўных задачах праекта “Веха”, якімі з’яўляюцца: 1) стварэнне аналагавых архіваў на падставе дакументаў “візуальнай гісторыі”; 2) вызначэнне сацыяльных, этнаграфічных і культуралагічных прычын феномена знішчэння архіваў. Адносна першай тэмы было адзначана, што працэс працы з сямейным архівам уключае наступныя стадыі: адлічбоўка архіва – прыгатаванне копіі – стварэнне альбома сям’і. Колькасць паслуг залежыць ад замоўцы.
Увогуле, краўнд-кампанія “Веха” прадстаўляе наступныя паслугі:
1) Узнаўленне фотаздымкаў: сканаванне і друк (стварэнне копій з арыгіналаў, файнарт-друк з пігментным архіўным атрамантам, які спрыяе захаванню фотаздымка на працягу 250 год);
2) стварэнне кнігі сям’і (размяшчэнне фота ў храналагічнай паслядоўнасці і подпісы пад фотаздымкамі, занатоўванне падзей сямейнай храналогіі і сямейнай гісторыі).
Выступленне дызайнера Ганны Бундзелевай тычылася калекцыі фотаздымкаў пад агульнай назвай “Найлепшы бок”, якая сабраная ў межах праекта “Веха” і налічвае 55 фотаздымкаў. На дадзеных фотаздымках выразна відаць выявы посцілак (тканых дываноў і абрусаў), якія з’яўляліся тлом для фатографа ў першай палове ХХ ст.
Такі антураж перадае атмасферу ўрачыстасці і святочнасці. Ганна звярнула ўвагу слухачоў на наступнае кола пытанняў: 1) Якімі мы бачым людзей на фота?; 2) Як людзі выглядалі ў цэлым, па-за фотаздымкамі?; 3) Як імкнуліся падаць сябе фігуранты фота будучым гледачам? Было падкрэслена, што фотаальбомы змяшчаюць у сабе светапоглядную сістэму, якая ўключае катэгорыі паміж міфам аб рэальнай сям’і і рэальнасцю сямейнага штодзённага жыцця. Праект “Найлепшы бок” называецца так паводле вобразу, які продкі хацелі пакінуць аб сабе нашчадкам, робячы святочныя здымкі. На думку Ганны, сямейныя альбомы – сведчанне таго як жыццё сябе інтэрпрэтуе; фатаграфія дазваляе зразумець якімі вераваннямі, перакананнямі, каштоўнасцямі людзі насычалі сваё жыццё.
Паведамленне Вадзіма Урублеўскага адносна генеалагічнага пошуку асвячала наступныя тэмы:
1) Першыя крокі генеалагічнага пошука;
2) Інтэрнэт-рэсурсы (пытанне эфектыўнага карыстання “Дапаможнікам” з прывязкай да сайта “Архівы Беларусі”);
3) Дзяржаўныя архівы;
4) Асноўныя віды генеалагічных крыніц;
5) Праца з архіўнымі крыніцамі ў чытальных залах архіваў, або дамовы з установамі ці прыватнымі выканаўцамі.
Напрыканцы ўдзельнікам былі раздадзены памяткі з формай апытання родзічаў і падборкай неабходных інтэрнэт-рэсурсаў, таксама бланк на папярэднюю заўяку паслуг праекта “Веха”.
16.09.2017