All posts by RADAWOD.BY

Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Чачэрскі раён (ХІХ – першая трэць ХХ ст.)

Студзень 14, 2022Генеалогіяметрычныя кнігі, Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь, Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, рэвізскія сказкі, Чачэрскі раёнRADAWOD.BY

Чачэрскі раён — яшчэ адна пана Чарнобыльскай аварыі на тэрыторыі Беларусі. На 2009 г. яго насельніцтва налічвала 15 790 чал., з іх большая палова пражывала ў горадзе Чачэрск. Чачэрскі раён утвораны 8 снежня 1926 года падчас другога ўзбуйнення БССР у складзе Гомельскай акругі. 30 снежня 1927 года ў раёне зацверджаны 21 сельсавет, у тым ліку два нацыянальных польскіх (Нова-Малыніцкі і Рудня-Нісімкавіцкі) і адзін нацыянальны рускі (Наўхавіцкі). Асобныя тэрыторыі сучаснага Чачэрскага раёна на той момант таксама ўваходзілі ў склад Свяцілавіцкага і Рагачоўскага раёнаў. На працягу існавання раён зведаў значную колькасць адміністрацыйных зменаў і перажыў перыяд небыцця 1962–1965 гг.

*Фрагмент “Атласа народанасельніцтва” А.Ф. Рыцціха* за 1864 г.

Continue reading →

Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Полацкі раён (XIX – першая трэць ХХ ст.)

Снежань 31, 2021Генеалогіяметрычныя кнігі, Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь, Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, Полацкі раён, рэвізскія сказкіRADAWOD.BY

Полацкі раён – самы вялікі па плошчы раён Беларусі. На 01.01.2017 г. яго насельніцтва налічвала 109 16 чал., з іх больш за 80 тысяч чалавек пражывала ў раённым цэнтры – горадзе Полацк. Паслярэвалюцыйная гісторыя раёна пачынаецца ў 1924 годзе, калі на яго тэрыторыі былі створаны асобна Полацкі, Дрэтунскі і Ветрынскі раёны. У 1925 годзе Дрэтунскі раён быў перайменаваны ў Краснапольскі, а ў 1927 яго сельсаветы размеркаваны паміж Полацкім і Расонскім раёнамі. Ветрынскі з кароткім перапынкам праіснаваў да 1960 года, калі яго тэрыторыі былі размеркаваны паміж Полацкім і Ушацкім раёнамі.

Тэрыторыя раёна, дзякуючы гораду Полацк, з’яўляецца калыскай беларускай дзяржаўнасці – месцам знаходжання летапіснага Полацкага княства. Балотна-лясістыя паўночныя рэгіёны менш абжытыя, чым паўднёвыя, і з прычыны рэльефу больш пацярпелі падчас нямецкіх антыпартызанскіх карных аперацый, уплываючы тым самым на дэмаграфічную карціну.

*Фрагмент “Атласа народанасельніцтва” А. Рыцціха за 1864 г.*

Continue reading →

Генеалогія Беларусі: вынікі 2021 году

Снежань 26, 2021НавіныАлена Кароўчанка, Аляксей Білецкі, Асобы, Вадзім Урублеўскі, валанцёрскі праект, генеалагічная асвета, генеалагічныя крыніцы, генеалогія, камерцыйны пошук, Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, школа практычнай генеалогііRADAWOD.BY

Што адбылося ў беларускай генеалогіі за апошні год? У гэтым артыкуле прадпрымем спробу даць адказ на гэтае пытанне.

Першы занятак 9-га навучальнага сезону ШПГ (11.09.2021)

Continue reading →

Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Верхнядзвінскі раён (канец XVIII – першая трэць ХХ ст.)

Снежань 24, 2021ГенеалогіяВерхнядзвінскі раён, метрычныя кнігі, Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь, Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, рэвізскія сказкіRADAWOD.BY

Верхнядзвінскі раён – адзін з самых вялікіх па плошчы раёнаў Беларусі (6-е месца па рэспубліцы). На 01.01.2016 г. яго насельніцтва налічвала 21 876 чал., з іх 7 335 чалавек пражывала ў раённым цэнтры – горадзе Верхнядзвінск (да 25.12.1962 – Дрыса). Паслярэвалюцыйная гісторыя раёна пачынаецца ў 1924 годзе, калі на яго тэрыторыі былі створаны асобна Асвейскі, Валынецкі і Дрысенскі раёны. У 1929 годзе Валынецкі раён быў скасаваны і яго сельсаветы былі далучаны да Дрысенскага раёна. У 1959 годзе скасаваны і далучаны сваімі тэрыторыямі да Дрысенскага Асвейскі раён.

Continue reading →

Генеалагічныя крыніцы па раёнах: Краснапольскі раён (ХІХ — першая трэць ХХ ст.)

Снежань 17, 2021ГенеалогіяКраснапольскі раён, метрычныя кнігі, Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь, Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, рэвізскія сказкіRADAWOD.BY

Краснапольскі раён — адзін з самых малазаселеных на тэрыторыі Беларусі. На 01.01.2017 г. яго насельніцтва налічвала 9 520 чал., з іх 5 749 чалавек пражывала ў самім гарадскім пасёлку Краснаполле. Краснапольскі раён утвораны 17 ліпеня 1924 года ў складзе Калінінскай акругі БССР і на той год там пражывала 52 247 чал. Зніжэнне дэмаграфічных паказчыкаў пачалося пасля Вялікай Айчыннай Вайны 1941-1944 гг., а асабліва хуткімі тэмпамі адбывлася пасля Чарнобыльскай аварыі ў 1986 годзе. Краснапольскі раён — рэкардсмен па колькасці адселеных з яго тэрыторыі вёсак (59). Пералік па спасылцы: https://ethno.by/charnobyl

У 1802-1917 гг. тэрыторыя раёна ўваходзіла ў склад Чэрыкаўскага павета Магілёўскай губерні Расійскай імперыі і фарміравала яго паўднёвую частку. На сярэдзіну ХІХ ст. праваслаўнае насельніцтва раёна было прыхаджанамі васьмі праваслаўных прыходаў, якія ўваходзілі ў склад Самацеевіцкага благачыння. Да іх ліку належылі прыходы Краснапольскай Успенскай, Нова-Ельнянскай Мікалаеўскай, Горскай Пакроўскай, Палужскай Мікалаеўскай, Мхініцкай Траецкай, Кляпінскай Пакроўскай, Собальскай Іаанаўскай і Гарэзнянскай Мітрафанаўскай цэркваў.

Continue reading →

Звесткі аб стратах мірнага насельніцтва на тэрыторыі акупаванай Беларусі ў 1941-1944 гг. (у матэрыялах Дзяржаўнага архіва Расійскай Федэрацыі)

Лістапад 16, 2021Архівазнаўствагенеалагічныя крыніцы, НАРБRADAWOD.BY

Адным з дастаткова пашыраных пытанняў, якія задаюцца даследчыкамі уласнай сямейнай гісторыі, з’яўляецца пытанне пошуку інфармацыі аб растраляных і вывезеных з Беларусі ў акупацыю. Дзе шукаць такія звесткі?

Безумоўна, такая інфармацыя не магла не цікавіць савецкую ўладу, якая ў ліпені 1944 года пачала займаць тэрыторыю Беларусі, вызваленую ад захопнікаў. У кожным з вызваленых раёнаў складаліся “камісіі па ўстанаўленні і расследаванні злачынстваў, здзейсненых нямецка-фашысцімі акупантамі”. Як правіла, у іх склад уваходзілі: старшыня або намеснік старшыні райвыканкама, члены мясцовых камітэта РККП(б)Б, камітэта РКВЛКСМ, аддзялення НКУС, Народнага суда і органаў здравааховы.

Continue reading →

Перапісы 1925 і 1926 гадоў з Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусі: асаблівасці складання і выкарыстання

Верасень 28, 2021Архівазнаўства, Без рубрыкіархівы, генеалогія, НАРБ, спісы гаспадарак 1925 года, Усесаюзны перапіс насельніцтва 1926 годаRADAWOD.BY

Большасць з нас, хто зацікавіўся сваім радаводам, пачынаў ці пачынае свае даследчыцкія клопаты з перыяда нараджэння бабуль і дзядуль, або прабабуль і прадзядуль. Як правіла, такім перыядам з’яўляецца міжваенны час з 1918 па 1939 гг. Часта атрымаліваецца так, што пра бацькоў людзей, якія нарадзіліся ў гэты час, мы ведаем яшчэ менш, а таму маем надзею на інтэрнет-рэсурсы , а таксама на захаваныя архіўныя крыніцы.

З ліку архіўных крыніц, перадусім, увагу прыцягваюць нашумелыя метрычныя кнігі, якія вяліся ў акрэслены прамежак часу толькі там, дзе не было савецкіх органаў улады (легальна толькі ў межах Заходняй Беларусі), а таксама матэрыялы архіваў органаў ЗАГС, якія захаваліся па прычыне ваенных падзей 1941-1945 гг. слаба і нераўнамерна, ды і доступ да іх ускладнены па шэрагу прычын.

Continue reading →

Сустрэча валанцёрскай групы па індэксацыі вопісаў НГАБ з генеалагічным таварыствам “Вытокі” адбылася ў гор. Бабруйск (20-21.08.2021)

Жнівень 24, 2021НавіныАсобы, валанцёрскі праект, генеалагічная асветаRADAWOD.BY

На сённяшні момант працягваецца праца па індэксацыі фондаў Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі, якую з кастрычніка 2020 года праводзяць ўдзельнікі валанцёрскага праекта пад кіраўніцтвам вядомага беларускага генеалога Алены Кароўчанка. Калектыў валанцёраў складае больш за 150 чалавек з розных краін і кантынентаў. Праведзена індэксацыя каля 300 тыс. спраў архіва, зараз праверку набранага матэрыялу вядуць карэктары. Спадзяемся, што ў хуткім часе база дадзеных будзе даступна не толькі для валанцёраў, але і для ўсіх жадаючых даведацца больш пра каштоўныя матэрыялы, што захоўваюцца ў архіве і, магчыма, знайсці звесткі пра сваіх продкаў.

Але ўдзельнікі валанцёрскага руху вырашылі не абмяжоўвацца толькі індэксацыяй фондаў архіва. За гэты час праведзена некалькі сустрэч для абмеркавання надзённых пытанняў і праблем, валанцёры наведалі з экскурсіямі Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь, Літаратурны музей Максіма Багдановіча ў Мінску і мемарыяльны музей паэта “Фальварак Ракуцёўшчына” ў вёсцы Ракуцёўшчына ў Маладзечанскім раёне.

Continue reading →

Сямейна-родавыя паданні: аналітычны погляд на праблему памяці

Жнівень 15, 2021У родавы куфаргенеалагічныя крыніцы, родавая памяць, саслоўе, сямейна-родавыя паданні, сямейная памяць, сямейны архіў, этнасRADAWOD.BY

Практычна кожная сучасная беларуская сям’я мае прыкмету сваёй лучнасці з папярэднімі пакаленнямі калі не ў выглядзе сямейнага архіву, то ў выглядзе памяці аб продках, іх паходжанні, самаідэнтычнасці, прафесійнай занятасці. Вусны наратыў пры адсутнасці або адмаўленні дакументальнай базы з’яўляецца даволі суб’ектыўнай, а таму аднабокай крыніцай інфармацыі аб мінулым. Сямейная вусная памяць нясе на сабе людскія скажэнні, бо нараджаецца не ў нетрах свядомасці нейкага канкрэтнага чалавека, а народжана калектыўным уяўленнем у працэсе яго часавай дэфармацыі. Па гэтай прычыне важна разумець, што не ўсё тое, што дайшло да нас праз перадачу перададзенага з’яўляецца быллю, рэчаіснай праўдай, якая мела месца быць.

Continue reading →

Школа практычнай генеалогіі ў верасні пачынае IX сезон (абвестка)

Ліпень 28, 2021НавіныRADAWOD.BY

У верасні 2021 г. працягне сваю дзейнасць Школа практычнай генеалогии (ШПГ) пры прыходзе ў памяць свяціцеля Мікалая, епіскапа і асветніка Японіі, створаная ў мэтах генеалагічнай асветы. Асноўнае кола пытанняў, якім надаецца ўвага, зводзіцца да наступных тэм: практычны пошук інфармацыі аб продках, паглыбленне ў культурна-гістарычны кантэкст, выхаванне дзяцей на падмурку сямейна-родавых каштоўнасцяў.

Вяселле латышскіх каланістаў. Аршанскі павет Магілёўскай губ. 1920-я гг. (з асабістага архіва аўтара)

Continue reading →